Milmedika

Koliko je česta bolest karotidnih arterija i zašto se javlja?

Učestalost bolesti karotidnih arterija raste sa starenjem, naročito kod osoba koje imaju faktore rizika. Na globalnom nivou, bolesti karotidnih arterija zauzimaju peto mjesto kao uzrok smrtnosti.

O metodama i načinu dijagnostikovanja suženja (stenoza) karotidnih arterija

Duplex ultrasonografija

Duplex ultrasonografija (dopler karotidnih arterija/ultrazvuk karotida/duplex scan karotidnih arterija) koristi se za pregled krvnih sudova vrata i mjerenje brzine protoka krvi kroz njih.

Ova metoda kombinuje dvodimenzionalni prikaz krvnih sudova sa analizom protoka krvi primjenom Doppler-ovog efekta. Brzina protoka krvi služi kao indikator stepena suženja, iako se direktan prečnik krvnog suda ne mjeri.

Ultrazvuk karotidnih arterija je neinvazivna, pouzdana i precizna metoda. Zbog svoje dostupnosti, koristi se za skrining pacijenata sa srednjim rizikom od bolesti.

Dalje dijagnostičke metode

Ukoliko ultrasonografija ne pokaže značajnu karotidnu bolest kod simptomatskih pacijenata ili su rezultati nejasni, dodatna ispitivanja mogu uključivati:

• MRA (Magnetic Resonance Angiography) – omogućava detaljan prikaz krvnih sudova, uključujući proksimalne i distalne segmente arterija.
• MSCT (MultiSlice Computed Tomography) – koristi se za vizualizaciju segmenata arterija koji nisu dostupni ultrazvuku, uključujući intratorakalne dijelove.

Kod pacijenata sa visokim rizikom, MSCT i MRA mogu se koristiti kao primarne metode dijagnostike.

Pacijentima koji imaju ugrađene uređaje poput pacemakera, MRA nije preporučljiva, pa se koristi CTA (Kompjuterizovana Tomografska Angiografija). MRA je bolja opcija za slučajeve kada su prisutni intravaskularni kalcifikati.

Kod selekcije asimptomatskih pacijenata za karotidnu revaskularizaciju, preporučuje se potvrda ultrazvučnih rezultata nekom dodatnom metodom (CTA, MRA ili klasičnom arteriografijom).

Koji su simptomi bolesti karotidnih arterija?

Simptomi i indikacije za ispitivanje karotidnih arterija uključuju:

• Šum nad karotidnim arterijama.
• Praćenje poznate stenoze kod asimptomatskih pacijenata.
• Prisustvo faktora rizika za aterosklerotske bolesti.
• Procjenu rizika od moždanog udara kod pacijenata sa koronarnom ili perifernom arterijskom bolešću.
• Fokalne neurološke simptome, uključujući prolazne ishemijske napade ili Amaurosis fugax (kratkotrajni gubitak vida).
• Arteritise koji zahvataju ekstrakranijalne karotidne arterije.
• Traumu vrata.
• Prisutvo pulsirajućih izbočenja na vratu.
• Moždani udar kod pacijenata koji su indikovani za karotidnu revaskularizaciju.
• Praćenje stanja nakon sprovedene karotidne revaskularizacije.